Oude koeien uit de sloot halen

Kun jij het je nog herinneren, de tijd dat je op de middelbare school zat? Denk maar eens terug aan de geschiedenislessen. De kans is groot dat je deze nutteloos vond en dat je jezelf afvroeg wat het voor zin had om oude koeien uit de sloot te halen. Het antwoord daarop is veel. Voordat je jouw bril af kunt gaan zetten is het belangrijk dat je een globaal beeld hebt over historie van media-invloed. Daarom ga ik je in grote lijnen en in vogelvlucht meenemen op reis door de geschiedenis van de macht van de media.



Het startpunt van de reis begint met de theorie waar de macht van de media het grootst was. Dit wordt de one-step-flow of de stimulus respons theorie genoemd. Deze theorie zegt dat mediaboodschappen worden gezien als een stimulus die het bedoelde respons oproepen bij de ontvangers. Deze theorie zou ideaal zijn voor studenten. Dit zou betekenen dat het verhaal van de docent direct in de hoofden van de student zit, dan hoeven zij dus nooit meer te leren.

Later ontstond de two-step-flow theorie. Hierin werden de media nog steeds als machtig gezien maar nu verliep de invloed via opinieleiders. Er zijn dus twee stappen in deze theorie gezet, namelijk: de media informeren opinieleiders en opinieleiders beïnvloeden het publiek. In dit geval zou een vriendin, en niet de media, mij beïnvloeden of ik bijvoorbeeld communicatie ga studeren. 

In de jaren 50 werd er van bril gewisseld en zijn mensen met andere ogen naar de werkelijkheid gaan kijken. Niet langer was de vraag 'Wat doen media met mensen?' maar 'Wat doen mensen met media?' Hier sluit het Zwamvlokmodel goed op aan. In dit model staat niet de media maar het gesprek tussen mensen centraal. Dit houdt in dat je niet afhankelijk bent van media. Zo vorm ik mijn mening, los van media, over een nieuw televisieprogramma en deel deze met mijn vrienden. 

Na een korte tussenstop in de jaren 50 gaat onze reis verder naar de volgende fase. Toen was er een theorie die ervan uit ging dat media alleen door hun selectie bepalen wat het publiek maatschappelijk belangrijk schijnt te vinden. Dit wordt de agendasettingtheorie genoemd. Als de zwarte pieten discussie veel aandacht in de media krijgt wordt dit onderwerp als belangrijk ervaren, maar als er weinig aandacht aan wordt besteed wordt het als onbelangrijk gezien.

Het eindpunt van de reis is de tijd waarin we nu leven. Deze tijd wordt gekenmerkt door de ontvangersgerichte benadering. Kortom, de ontvanger heeft veel macht. Hij geeft betekenissen aan media(boodschappen) vanuit zijn referentiekader, sociale omgeving en subculturele context. 
  
Hopelijk heb je een leerzame & leuke reis gehad en heb je in grote lijnen een beeld gekregen over de invloed van media van de afgelopen 100 jaar.  Follow my blog with Bloglovin